Ինքնորոշման իրավունքը չի աջակցվում Չի թուլատրվում

Հայաստանի վարչապետը Մյունխենում հայ համայնքի հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է այն մասին, որ «Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքը չի աջակցվում միջազգային հանրության կողմից»։ Զուտ ճշմարտություն, նույնիսկ Հայաստանի ամենահամառ հովանավորները, ատամները կրճտացնելով և տխուր աչքերով, ճանաչում են Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։ Ինչպես ասում են՝ հաշվի են առել իրավիճակը տեղում։ Գովելի է, գովելի է։ Բայց խոսքն ամենևին էլ Հայաստանի հովանավորների խորաթափանցության մասին չէ։ Բանը նրանում է, որ այդ հարցը հաջողությամբ լուծել է ադրբեջանական բանակը և ոչ ոքի ոչ մի բան ապացուցելու կարիք չկա։ Իսկ ահա Հայաստանի վարչապետը խորամանկում է, իսկ սա, ընկերներ, լավ չէ և սիրուն չէ։ Որտե՞ղ են նրա խոսքերում խորամանկությունն ու հնարամտությունը։ Իսկ դա ես հիմա կբացատրեմ։

Ինչպես իրավացիորեն նշել են ԱԳՆ-ում, «վարչապետը հայտարարում է ոչ թե Ադրբեջանի տարածքների նկատմամբ պահանջների հիմնազրկության, այլ այն գործողությունների անխելամտության մասին, որոնք պետք է շարունակվեն միայն այն պատճառով, որ դրանք չեն աջակցվում միջազգային հանրության կողմից։ Սա եւս մեկ անգամ անուղղակիորեն ապացուցում է, որ հայկական կողմի պահանջները դեռ շարունակվում են։ Այս կապակցությամբ Հայաստանի սահմանադրության մեջ և օրենսդրական ակտերում արտացոլված մեր տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության նկատմամբ պահանջները պետք է վերացվեն»։ Չէ, եթե արդեն բոլորովին անկեղծ, ապա Հայաստանի սահմանադրության մեջ և նրա օրենսդրական ակտերում կարելի է գրել ինչ կամենաս. Հավայան կղզիների Հայաստանին պատկանելուց ընդհուպ մինչև նավի խոհարարի տատիկի ծննդյան օրը, Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը առաջին հերթին պաշտպանված է մեր երկրի զինված ուժերի կողմից, սակայն Հայաստանի սահմանադրության այդ կամ այլ դրույթները առաջացնում են արդարացի... ոչ, ոչ թե մտահոգություն, դրանք մեզ մոտ մտահոգություն չեն առաջացնում։ Դրանք մեզ մոտ առաջացնում են նյարդայնություն, իսկ տես մեր նյարդայնությունը պետք է մտահոգություն առաջացնի ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ նրա հովանավորների մոտ։

Մենք հիանալի հասկանում ենք, որ Փաշինյանի խոնարհությունը՝ շինծու է։ Նստել է աթոռի եզրին, հեկեկում է, երբեմն, ավելի մեծ հավաստիության համար թաշկինակով թաթախում է աչքերը և ցավագին ասում այն մասին, որ իրավունքները չեն աջակցվում, թե չէ նա՝ ուխ, ինչպես այդ ֆիլմում: Ճիշտ այդպես է։ Եթե չլիներ ադրբեջանական բանակը, ապա նա հաստատ «ուխ» կլիներ։ Բայց ադրբեջանական բանակ կա, զորավարժությունները անցկացվում են կանոնավոր, մարտական ու քաղաքական պատրաստվածությունը բարձր է, և հետևաբար՝ ոչ մի «ուխ», թե չէ կլինի ինչպես նախորդ անգամ։ Այդուհանդերձ, փետրվարի 19-ին ինչ-որ անհայտ «արցախի հանրապետության» ինչ-որ «ազգային ժողովի» փոխնախագահը, ինչ որ նախագահի պաշտոնակատար Գագիկ Բակունցը և «խմբակցությունների ղեկավարները» հանդիպել են ինչ որ «արցախի ժողովրդին» ինչ որ տեղ հավաքական հայրենադարձության կոչ անող Կոմիտեյի համակարգող Վարդան Օսկանյանի հետ։ Հանդիպման ընթացքում հնչել են «ղարաբաղյան խնդիրը չի լուծվել» (սուտ է, այն արդեն լուծված է, ընդ որում առհավետ, տես վերևում), «ինչ որ արցախի ինչ որ ժողովրդի ինքնորոշման անքակտելի իրավունքը» (այդպիսի իրավունքներ չկան նման ժողովրդի բացակայության պատճառով), հնչել է պահանջ (հատկապես պահանջ, ինչը էլ ավելի զվարճալի է դարձնում ծեծված պարտվողների այդ հանդիպումը) «ուժեղ միջազգային երաշխիքներ ինչ որ հայերի հայրենադարձության և ֆիզիկական գոյության և ինքնության սպառնալիքները բացառող ապահով և հուսալի կյանքի իրագործում»: Ընդհանրապես, նրանց պետք են երաշխիքներ (ցանկալի է միջազգային), իրավունքներ, հայրենադարձություն, իսկ եթե որևէ մեկը նրանց մի բաժակ օղի տա, ռուբլու վարկ՝ բոլորովին լավ կլինի։ Ոչ։ Բոլորովին լավ չի լինի։ Ընդհուպ մինչև արագության մրցավազքը՝ Ղարաբաղի հայերին առաջարկել էին ընդունել Ադրբեջանի քաղաքացիություն։ Ղարաբաղում ապրող հայերը հրաժարվել են։ Այ սա է իրավունքը, ընտրելու իրավունքը, մենք անչափ հարգում ենք և չունենք որևէ բարոյական կամ իրավական իրավունք՝ գործել Ադրբեջանի տարածքում ժամանակին ապրած հայ բնակչության կամքին հակառակ։ Մենք համաձայն ենք, իսկ շատերը նույնիսկ ողջունում են: Եվ հետևաբար՝ թեման փակված է։

Մեծ հաշվով, միջոցները դրա համար, որպեսզի այնպես անել, որ ամենահավանական թշնամին «քաղցր զկռտի», մի ամբող վագոն ու փոքրիկ սայլ է։ Եվ սահմանների ապաշրջափակումից հրաժարվելը մինչև մայրցամաքային Ադրբեջանի և Նախչըվանի միջև անխոչընդոտ հաղորդակցության ապահովումը՝ դա ընդամնը դրանցից մեկն է։ Չկա պայմանագիր՝ չկան սահմաններ, իսկ պայնագիրը կարող է լինել բացառապես մեր պայմաններով։ Սա Հայաստանում կարող են և չհասկանալ, բայց Հայաստանում դա պետք է պարզապես հիշեն։ Եվ նկատի ունեցեք, որ ես միտումնավոր եմ ասում այն մասին, որ սա՝ ընդամենը մեկ միջոց է, իսկ մեր տրամադրության տակ առկա միջոցները ավելի քան բավարար են։

Ընդհանրապես, իրավիճակն այնպիսին է, որ թեկուզ հիմա՝ «Զինված ուժերը որպես տարածքային ամբողջականության վերականգնման և հետագա պահպանման օպտիմալ և բնական մեխանիզմ» թեմայով դիսերտացիա գրի։ Եվ երկրագնդի վրա ոչ մի հակամարտություն չունի ոչ ռազմական լուծում, պարզապես աշխարհն է այդպես դրված: Իսկ մնացած ամեն ինչը՝ ուտել պատրաստվողի ուշադրությունը և զգոնությունը հանգստացնելու սովորական լիբերալ անհեթեթություն է։ Մեզ ուտել չեք կարողանա, քանի որ մենք բավականին ոսկրոտ ենք, և որ մենք ձեր բկում կմնանք՝ շատ ավելի հեշտ է։