Երբ կոնգրեսականները չեն կարող տեղում նստել, նրանք հիշում են Ադրբեջանին Ուոլշը ու Բեյսեբաևը մերկացնում են հայամետ լոբբիստներին

Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելու կոչով հանդես են եկել ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Հայաստանի հարցերով հանձնախմբի համանախագահներ Ֆրենկ Փալոնը, Գաս Բիլիրակիսը, Ադամ Շիֆը և Դեյվիդ Վալադաոն։ Այդ մասին ասվում է՝ Ֆրենկ Փալոնի X միկրոբլոգի էջում հրապարակված կոնգրեսականների հայտարարության մեջ, փոխանցում է «EAdaily»-ն։

Այս հայամետ «քառյակը» հայտարարել է, որ «Բաքուն անում է թշնամական հայտարարություններ և հրաժարվում է իր զորքերը դուրս բերել Հայաստանի տարածքից»։ Նրանց խոսքով, նմանատիպ սցենար է կիրառվել՝ «Ղարաբաղի ավելի քան 100.000 հայերի նկատմամբ էթնիկ զտումներ» իրականացնելու համար։

«ԱՄՆ-ը և նրա տարածաշրջանային գործընկերները պետք է օգտագործեն բոլոր դիվանագիտական գործիքները, ներառյալ պատժամիջոցները, որպեսզի ի պատասխան Ալիևի բացահայտ սպառնալիքների՝ երաշխավորել Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը»,- ասվում է հայտարարության մեջ։

Տեքստում նշվում է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, իբր, «այդ հայտարարությունները անում է իր բանակի հետագա մոբիլիզացիան արդարացնելու համար»։ Ըստ կոնգրեսականների ենթադրությունների, «հետագայում ադրբեջանական կողմը կձեռնարկի ագրեսիվ գործողություններ, քանի որ համարում է, որ դրա համար ոչ մի հետևանքներ չեն լինի»։

«Եկել է՝ Հարավային Կովկասում հայերի դեմ կատարած գործողությունների համար Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելու ժամանակը», -հավելել է Փալոնը հրապարակված հայտարարությանը։

Այսինքն, դեռ քիչ է, որ վարձատրվող ամերիկացի կոնգրեսականները Վաշինգտոնին կոչ են անում պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի դեմ, նրանք նաև վստահորեն հայտարարում են, որ իբր Բաքուն արդեն հաստատ որոշել է «ագրեսիվ գործողություններ ձեռնարկել» Հայաստանի դեմ։ Որտեղի՞ց նման վստահություն, հարց է ծագում: Ադրբեջանի ղեկավարությունն այդ հաշվով ճիշտ հակառակն է հայտարարում, ընդգծելով, որ երկիրն արդեն հասել է իր նպատակներին՝ տարածքային ամբողջականությունը վերականգնված է, բայց ահա Փալոնին ու Կոնին չգիտես որտեղից հայտնի է, որ իրականում ամեն ինչ այդպես չէ։ Ինչ է, օվկիանոսի այն կողմից նրանք ավելի լա՞վ են տեսնում: Ուշագրավ է, իհարկե նաև այն, թե ինչպե՞ս է Սպիտակ տունը արձագանքելու հայ լոբբիստների այս կոչին։

Այս իրավիճակի մասին Caliber.Az-ի հետ իրենց կարծիքներով կիսվել են օտարերկրյա փորձագետները։

Իռլանդացի քաղաքագետ և պատմաբան Պատրիկ Ուոլշը նշում է, որ Ադրբեջանի դեմ կոչերը ելնում են «սովորական կասկածյալների» («usual suspects») կողմից, որոնք կախված են հայկական սփյուռքի ֆինանսներից և ձայներից։

«Սա զարմանալի չէ, քանի որ սփյուռքը վերջին շրջանում գտնվում է «զոհի» ռեժիմում, որին նա անցնում է պարտությունների ժամանակահատվածներում։ Այս ամենը արվել է նրա համար, որպեսզի Արևմուտքում համակրանք առաջացնել «հայերի տառապանքի» հանդեպ և հրահրել «մարդասիրական միջամտություն»։ Այդպես է եղել 19-րդ դարի վերջից, երբ սկսվեցին նմանատիպ կոչերը «սարսափելի թուրքի» դեմ։ Սցենարը նույն է, փոխվել են միայն կերպարները»,- հայտնել է փորձագետը։

Նրա խոսքով, կոնգրեսականները իրենց «տեղեկատվությունը» ստանում են սփյուռքի շահագրգիռ խմբերից, և, իհարկե, այն կիսաճշմարտությունն ու ապատեղեկատվություն ներառող ուժեղ քարոզչական բնույթ ունի։

«Այդ ի՞նչ «ադրբեջանական սպառնալիքներ» են։ Սա նախագահ Ալիևի փաստացի հայտարարությունների ոչ ճիշտ մեկնաբանություն է ներկայիս հայկական պետության տարածքների վերաբերյալ, որոնք ըստ բնակչության և իշխանության ի սկզբանե եղել են ադրբեջանական։

«100 000 մարդու էթնիկ զտումների» մասին խոսակցությունները հանդիսանում են կեղծիք։ Նրանք Ղարաբաղը լքել են կամովի, որովհետև նրանց մոտ եղել է կայուն համոզմունք, որ ադրբեջանական իշխանության ցանկացած ձև անընդունելի կլինի իրենց համար, նույնիսկ որպես լիարժեք և իրավահավասար քաղաքացիների։ Նրանց ղեկավարները խրախուսեցին արտագաղթը, քանի որ նրանք հերթական անգամ սխալ են մեկնաբանել Արևմուտքից, հատկապես ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի հայտարարությունները: Հայերը հավատում էին, որ եթե իրենք կարողանան զանգվածային արտագաղթի միջոցով ինքնուրույն ստեղծել «մարդասիրական աղետ», Վաշինգտոնը կփրկի նրանց՝ օգնության հասնելով: Բայց նրանց ունեցած չունեցածը դա Սամանթա Փաուերն էր:

Հայերը սխալ հաշվարկ են արել՝ ենթադրելով, որ Վաշինգտոնը պատրաստ է աջակցել Ղարաբաղում իրենց անօրինական կազմավորմանը։ Դա տեղի չունեցավ։ ԱՄՆ-ը «լղհ»-ում տեսնում էր ռուսական կառույց և թաքուն ուրախանում էր նրա կործանման համար, քանի որ դա նշանակում էր, որ Երևանին կարելի է անջատել Մոսկվայից՝ հեռացնելով մանիպուլյացիայի միջոցները, որոնք ուներ Կրեմլը։ Ուստի Վաշինգտոնը կոկորդիլոսի արցունքներ էր թափում, դրանում տեսնելով հաղթանակ շատ ավելի լայն աշխարհաքաղաքական պայքարում», - ասում է Ուոլշը:

Ընդհակառակը, նախագահ Ալիևը, ինչպես միշտ, գործեց իրատեսության մեծ զգացումով, վճռականորեն, բայց զգուշավոր, ամեն պահին ճշգրիտ գնահատելով ուժերի հարաբերակցությունը և հաջողությամբ օգտվելով իրադարձությունների հնարավորություններից, նշում է իռլանդացի գիտնականը։

Նրա խոսքով՝ Վաշինգտոնը ներկայումս բազմաթիվ խնդիրներ ունի աշխարհում։

«Ուկրաինայում պատերազմը վատ է ընթանում, և լուրջ մտահոգություններ կան պարտության հետևանքների առնչությամբ, որոնք լրջորեն կխաթարեն Արևմուտքի հզորոթյան գաղափարը։ Գազայում Իսրայելի ռազմական գործողությունը աղետալի է դարձել աշխարհում Արևմուտքի բարոյական հեղինակության համար:

Այնպես որ, Ադրբեջանի դեմ գործելու կոչերը մեծագույն կեղծավորության տեսք ունեն։ ԱՄՆ-ն չի սիրում ուժ կիրառել աշխարհում արդյունքների հասնելու համար։ Սակայն նրանք դժվար թե հաշտվեն դրա հետ, ինչ կատարվում է Գազայի հատվածում՝ սպանությունների և ավերածությունների ապշեցուցիչ մակարդակի հետ, միևնույն ժամանակ հակասելով միջազգային իրավունքի պահպանմանը՝ բացառապես օկուպացիոն բանակի դեմ ուղղված վերահսկվող ռազմական գործողության համատեքստում։ - եզրափակել է Ուոլշը:

Ղազախ քաղաքական վերլուծաբան Կազբեկ Բեյսեբաևը իր մեկնաբանությունը սկսել է նրանով, որ ԱՄՆ-ում, ինչպես գիտեք, պաշտոնապես թույլատրվում է լոբբինգ անել ինչ-որ մեկի շահերը։

«Դրանով կարելի է բացատրել՝ «ադրբեջանական զորքերը Հայաստանի տարածքից դուրս բերել» պահանջող ամերիկացի կոնգրեսականների հայտարարությունները։ Նրանք, այսպես ասենք, առաջադրանք են կատարում։ Սակայն, ինչպես գիտենք խորհրդային «Կովկասի գերուհին» կինոկատակերգությունից, կան ցանկություններ և հնարավորություններ, և երբեմն դրանք չեն համընկնում։ Այստեղ էլ է այդպես՝ լոբբիստների ցանկություններն ու հնարավորությունները չեն համընկնում և չեն կարող համընկնել»,- նշել է փորձագետը։

Նրա խոսքով, Ադրբեջանը վերականգնել է իր տարածքային ամբողջականությունը և վերջակետ է դրել այդ գործում։

«Հարկ է նաև ասել, որ միջազգային հանրությունը վաղուց է ճանաչել Բաքվի օրինական պահանջները իր տարածքների հաշվով։ Հետևաբար, արտերկրի առանձին ընկերները կարող են շատ բան ասել Հայաստանի տարածքում իբր ադրբեջանական զորքերի մասին, բայց մենք, որպես Արևելքի մարդիկ, գիտենք մեկ լավ ասացվածք. «Շունը հաչում է, բայց քարավանը առաջ է գնում», - ամփոփել է Բեյսեբաևը: